Το Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Μελέτης της Σχολικής Ζωής (Ε.Ε.Ε.Μ.Σ.Ζ.) του Τμήματος ιδρύθηκε με το ΦΕΚ 3824/Β’/9-9-2020. Προέρχεται από τη συγχώνευση δύο Εργαστηρίων, συγκεκριμένα του «Εργαστηρίου Εμπειρικής Εκπαιδευτικής Έρευνας» (π.δ. 332/6-11-2002, Α΄ 279) και του «Εργαστηρίου Μελέτης και Έρευνας της Διδασκαλίας και Αξιολόγησης της Γλώσσας στην Εκπαίδευση» (π.δ. 332/6-11-2002, Α΄ 279) του Τμήματος. Σκοπός του «Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Έρευνας και Μελέτης της Σχολικής Ζωής» είναι η κάλυψη ερευνητικών και επιστημονικών αναγκών στο πεδίο της εμπειρικής εκπαιδευτικής έρευνας με έμφαση σε μικρομεθοδολογικές προσεγγίσεις στην καθημερινότητα της σχολικής ζωής στην ελληνική εκπαίδευση. Εξυπηρετεί τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες στα γνωστικά αντικείμενα της παιδαγωγικής επιστήμης, με έμφαση στη διαπολιτισμική παιδαγωγική, στη συγκριτική έρευνα στην εκπαίδευση και στην εφαρμογή ανθρωπολογικών οπτικών σε θέματα μάθησης, αγωγής και κοινωνικοποίησης. Το Εργαστήριο έχει υλοποιήσει και συμμετάσχει σε πολλά ερευνητικά ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα και μη προγράμματα σε συνεργασία με Έλληνες και ξένους εταίρους.

Το Εργαστήριο Έρευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας (K.E.NE.Φ.) ιδρύθηκε με το Π.Δ. 349/21-11-2002 (Φ.Ε.Κ. 290/3-12-2002, τχ. Α΄). Στο Εργαστήριο απόκειται πλειάδα εξαιρετικά σπάνιων και πλούσιων αυτοτελών ιστορικοφιλοσοφικών Συλλογών, που συναπαρτίζονται από χειρόγραφα και παλαίτυπα Ελλήνων φιλοσόφων, στοχαστών και ιστορικών της φιλοσοφίας, που έζησαν από τα μέσα του 15ου ως τα τέλη του 20ου αιώνα – ένα σύνολο που συμπληρώνεται από δημοσιεύματα Ελλήνων, που διακονούν ακόμη, και των οποίων ο αριθμός υπερβαίνει τις 43.000 και μία σειρά Αρχείων. Πρόσφατα το Εργαστήριο απέκτησε το «Αρχείο του Λέανδρου Βρανούση», το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία για την πνευματική ιστορία της Ηπείρου και τον Ελληνισμό των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών. Στο Εργαστήριο, ακόμη, διεξάγονται σεμιναριακά μαθήματα και οργανώνονται περιοδικές Εκθέσεις Χειρογράφων και Παλαιτύπων.

Το Εργαστήριο Κοινωνιολογίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης (Ε.Κ.Ι.Ε.) του Τμήματος ιδρύθηκε με το ΦΕΚ 3824/Β’/9-9-2020, με τη συγχώνευση των Εργαστηρίων: «Έρευνας Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών» (π.δ. 332/2002, Α΄ 279), «Έρευνας του Κοινωνικού Αποκλεισμού και της Αξιολόγησης στην Εκπαίδευση» (π.δ. 332/2002, Α΄ 279) και «Ιστορίας της Εκπαίδευσης» (π.δ. 332/2002, Α΄ 279) του Τμήματος. Σκοπός του Εργαστηρίου Κοινωνιολογίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης είναι η κάλυψη ερευνητικών και επιστημονικών αναγκών στο πεδίο της της εμπειρικής εκπαιδευτικής, ιστορικής και κοινωνιολογικής έρευνας με έμφαση σε μικρο- και μακρο-μεθοδολογικές προσεγγίσεις της ελληνικής εκπαίδευσης. Πιο συγκεκριμένα, στόχος του Εργαστήριου Κοινωνιολογίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης είναι να μελετήσει το θεσμό της εκπαίδευσης, τις δομές και τις λειτουργίες του, τις εκπαιδευτικές δράσεις και πρακτικές, αξιοποιώντας την ιστορική γνώση και την κοινωνιολογική θεωρία μέσω αντίστοιχων μεθοδολογικών εργαλείων και ερευνητικών τεχνικών. Στους χώρους του, ακόμη, φιλοξενείται, μέρος του Αρχείου Αλέξη Δημαρά, Ιστορικού της Εκπαίδευσης, μετά από δωρεά της συζύγου του. Το Εργαστήριο έχει υλοποιήσει και συμμετάσχει σε πολλά ερευνητικά ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα και μη προγράμματα σε συνεργασία με Έλληνες και ξένους εταίρους.

Το Εργαστήριο Πλατωνικών και Αριστοτελικών Μελετών ιδρύθηκε με το Π.Δ. υπ’ αριθμ. 349/2002. Σκοπός του Εργαστηρίου είναι η υποβοήθηση του έργου του Τομέα Φιλοσοφίας σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο και η προώθηση της έρευνας γύρω από τους κορυφαίους φιλοσόφους της αρχαιότητας, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Σκοπός του Εργαστηρίου είναι η προώθηση της έρευνας γύρω από τους κορυφαίους φιλοσόφους της αρχαιότητας, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Το Εργαστήριο επισκέπτονται ακόμη ερευνητές και μέλη ΔΕΠ από διάφορα Πανεπιστήμια και συναφή Ερευνητικά Ιδρύματα τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού. Αξιοσημείωτη είναι η συνεργασία του Εργαστηρίου με ελληνικά, αλλά κυρίως διεθνή ευρωπαϊκά ανάλογα Ερευνητικά Κέντρα, Πανεπιστήμια και διεθνείς επιστημονικές εταιρείες. Οι ερευνητικές υποδομές του Εργαστηρίου Πλατωνικών και Αριστοτελικών Μελετών είναι άρτιες, με πλούσια βιβλιοθήκη σχετική με την πλατωνική και αριστοτελική φιλοσοφία και σκοπός του Εργαστηρίου είναι η προώθηση της έρευνας γύρω από τους κορυφαίους φιλοσόφους της αρχαιότητας, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Όλα ανεξαιρέτως τα βιβλία και τα περιοδικά της πλούσιας βιβλιοθήκης του, σχετικής με την πλατωνική και αριστοτελική φιλοσοφία, προέρχονται από δωρεές νομικών και φυσικών προσώπων, ειδικά για το Εργαστήριο και μόνον.

Το Εργαστήριο Τεκμηρίωσης και Μελέτης της Ιστορίας των Κοινωνικών και Πολιτικών Ιδεών, το οποίο ιδρύθηκε με το Π.Δ. 227/24-7-2001 (Φ.Ε.Κ. 175/1-8-2001, τχ. Α΄), εντάσσεται στον ερευνητικό και μεταπτυχιακό κύκλο της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας, όπως τον καλλιεργεί ο Τομέας Φιλοσοφίας μετονομαζόμενος σε Τομέα Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου μας σε συνεργασία με συγγενείς Τομείς και αντίστοιχα ερευνητικά Κέντρα του εξωτερικού (π.χ. το International Institut voor Sociale Geschiedenis του Amsterdam). Πιο συγκεκριμένα, αποσκοπεί στην αποδελτίωση και κωδικοποίηση πληροφοριακών ενοτήτων με αντικείμενο την ιστορία των κοινωνικών και πολιτικών ιδεών, στη συγκρότηση συναφούς ειδικευμένης βιβλιοθήκης και στη διάσωση αρχειακού υλικού προσώπων ή συλλογικών κινήσεων. Mε την ανάληψη ερευνητικών προγραμμάτων ιστοριογραφικής μορφής εκπονούνται ειδικές μονογραφίες με περιεχόμενο προβλήματα της διαδρομής των κοινωνικών και πολιτικών ιδεών, στη χώρα μας και τον υπόλοιπο κόσμο, προσφέροντας έτσι την αναγκαία υποδομή για την προώθηση των μεταπτυχιακών σπουδών του τότε Τομέα Φιλοσοφίας και από το 2019 Τομέα Ιστορίας της Φιλοσοφίας. Το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού και των εντύπων δωρήθηκε από τους Μαρία και Παναγιώτη Nούτσο, Αντώνη Παπαθανασίου και Καίτη Kοντοδήμου.

Το Εργαστήριο Φιλοσοφικών Ερευνών για τις Επιστήμες, την Τεχνολογία και τον Πολιτισμό-ΕΦΕΕΤΠ) συνιστά μετονομασία του «Εργαστηρίου Πλωτινικών Ερευνών» (Π.Δ. υπ’ αριθμ. 107/2003, Φ.Ε.Κ. Αρ. Φύλλου 98/29.4.2003). Βασικός στόχος του ΕΦΕΕΤΠ είναι η επιδίωξη ερευνητικών προγραμμάτων στη βάση τόσο του διεπιστημονικού του χαρακτήρα όσο και της συνέργειας της φιλοσοφίας με τις επίκαιρες προκλήσεις των καιρών μας και του τρόπου με τον οποίο οι επιστήμες σε όλες τις διακλαδώσεις τους –φυσικές επιστήμες, επιστήμες της ζωής και βιοϊατρικές επιστήμες, πληροφορική και τεχνική νοημοσύνη, μεταξύ άλλων – μετασχηματίζουν τον όψιμο νεωτερικό πολιτισμό. Σε αυτό το πλαίσιο τίθενται νέα φιλοσοφικά ερωτήματα στα οποία ο «επαγγελματίας» φιλόσοφος καλείται να ανταποκριθεί κινητοποιώντας την ιστορικοφιλοσοφική του σκευή αλλά και τον κριτικό αναστοχασμό και τη διάδραση με το πνεύμα και τις ανάγκες της εποχής. Το ΕΦΕΕΤΠ φιλοξενεί μια σπάνια συλλογή 1500 και πλέον βιβλίων με θέμα τον γαλλικό πολιτισμό του δέκατου ένατου και εικοστού αιώνα. Συγκεκριμένα, το ΕΦΕΕΤΠ έγινε αποδέκτης (2016) της δωρεάς της Βιβλιοθήκης του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου Αθηνών με πρωτοβουλία του μέλους της Ακαδημίας Αθηνών και Προέδρου του Συνδέσμου επί σειρά ετών Καθηγητή Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ κ. Ευάγγελου Μουτσόπουλου. Εντός του 2022 στο ΕΦΕΕΤΠ θα στεγαστεί η βιβλιοθήκη του αείμνηστου ομότιμου καθηγητή του Τμήματος Ευθύμη Παπαδημητρίου.

Στο Τμήμα Φιλοσοφίας περιήλθε η Βιβλιοθήκη και το Μουσείο Σπύρου και Μαρίας Μαλαφούρη (Ερνάνη), το οποίο αποτέλεσε δωρεά (τον Μάιο του 1996) στον Τομέα Φιλοσοφίας του τέως Τμήματος Φ.Π.Ψ.. H Βιβλιοθήκη και το Μουσείο Σπύρου και Μαρίας Μαλαφούρη (Eρνάνη) εγκαινιάσθηκε στις 30-1-1998. O Σπύρος Δ. Mαλαφούρης (Eρνάνης), Γ. Επιθεωρητής Mέσης Εκπαίδευσης, φιλόλογος, ιστορικός, λογοτέχνης, δώρισε ό,τι συγκροτεί τη Βιβλιοθήκη και το Μουσείο που φέρει το όνομα του ζεύγους Mαλαφούρη. H Βιβλιοθήκη περιέχει περίπου 6.000 τόμους, από τους οποίους οι 2.300 έχουν δημοσιευθεί από το 1610 ως το 1900, και 900 περίπου χειρόγραφα (στα οποία ανήκουν ο Θούριος του Pήγα και Τραγωδίες του Foscolo). Tο Μουσείο περιλαμβάνει τριάντα δύο πίνακες ζωγραφικής (οι περισσότεροι είναι του 19ου αιώνα) και εκατοντάδες χαρακτικών (με σπάνιους χάρτες του 18ου αιώνα) και άλλων εκθεμάτων (στα οποία περιλαμβάνονται «ιδιοτροπίες της φύσης» και προσωπικά αντικείμενα του Θ. Κολοκοτρώνη, του Ugo Foscolo και του Eλ. Βενιζέλου). H Βιβλιοθήκη και το Μουσείο Σπύρου και Μαρίας Mαλαφούρη (Eρνάνη), που διαθέτει κανονισμό λειτουργίας και σύγχρονο σύστημα πολλαπλής ηλεκτρονικής φύλαξης, είναι επισκέψιμο κατά τις εργάσιμες ημέρες, όλα τα πρωϊνά της εβδομάδας.