Αγαπητοί φοιτητές, αγαπητές φοιτήτριες,
Καλωσήρθατε στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, το οποίο μόλις φέτος, ταυτόχρονα με τη δική σας εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, ξεκινά τη διακριτή λειτουργία του. Το Τμήμα Φιλοσοφίας είναι φορέας μακράς ιστορίας, καθώς αποτελεί μετεξέλιξη του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, το οποίο λειτούργησε με διεπιστημονικές στοχεύσεις επί 35 ακαδημαϊκά έτη, ενώ και εκείνο με τη σειρά του είχε αποσπαστεί από την ενιαία Φιλοσοφική, την πρώτη Σχολή γύρω από την οποία συγκροτήθηκε και αναπτύχθηκε το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων από το 1964 έως σήμερα.
Η πενηντάχρονη αυτή ιστορία αποτυπώνεται τόσο θεσμικά όσο και ουσιαστικά στο νέο, αυτόνομο Τμήμα Φιλοσοφίας. Θεσμικά, διότι διατηρεί τις πολλαπλές του σχέσεις με τα άλλα δύο τμήματα της Φιλοσοφικής Σχολής (Φιλολογίας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας), διότι κρατά στους κόλπους του την Παιδαγωγική και, συνακόλουθα, διότι διασφαλίζει στους αποφοίτους του τα επαγγελματικά δικαιώματα του Φιλολόγου. Ουσιαστικά, εφόσον συνεχίζει την κριτική-ερευνητική και τη στοχαστική-διδακτική παράδοση, οι οποίες καλλιεργήθηκαν από διακεκριμένους στοχαστές και επιστήμονες που θήτευσαν παλαιότερα εδώ, όπως ο Ευτύχης Μπιτσάκης και ο Παναγιώτης Νούτσος στη Φιλοσοφία, κι όπως η Άννα Φραγκουδάκη και ο Χαράλαμπος Νούτσος στην Παιδαγωγική.
Μέσα στη συνέχεια, ωστόσο, η τομή είναι σαφής και ισχυρή – και ευελπιστούμε πως θα αποβεί δημιουργικά καθοριστική. Το Πρόγραμμα Σπουδών του νέου Τμήματος δεν διασπείρεται ασκόπως, δεν πελαγοδρομεί αμήχανα, δεν εξαντλείται στην επιφάνεια επιχειρώντας να συγκεράσει δομικά ασυμβίβαστες επιστημονικές πειθαρχίες. Αντιθέτως, αρθρώνεται και αναπτύσσεται συνεκτικά με κεντρικό άξονα τη Φιλοσοφία, όπως αυτή εξελίχθηκε ιστορικά (από την ελληνική αρχαιότητα έως τον σύγχρονο –δυτικό κυρίως– πολιτισμό) και όπως αναπτύχθηκε συστηματικά, ενόσω διερευνούσε τις προϋποθέσεις και τα όρια της ανθρώπινης γνώσης (για τη φύση, την κοινωνία και την ιστορία) και ενόσω συνομιλούσε ποικιλότροπα και αναστοχαστικά με τις φυσικές και κοινωνικές επιστήμες – τις οποίες, άλλωστε, η ίδια γέννησε και εξέθρεψε. Η Παιδαγωγική, η Φιλολογία και η Ιστορία αξιοποιούνται, ασφαλώς, στο πρόγραμμα, μα αξιοποιούνται επικουρικά, καθώς πλαισιώνουν τον βασικό κορμό των σπουδών έτσι ώστε να αναδείξουν και να υποστηρίξουν τη Φιλοσοφία με τις αναγκαίες εφαρμοσμένες γνώσεις και δεξιότητες – ενισχύοντας το εύρος του φιλοσοφικού στοχασμού δίχως να υπονομεύουν το βάθος του.
Αγαπητοί φοιτητές, αγαπητές φοιτήτριες, επιτρέψτε μου ορισμένες τελευταίες –αυτονόητες αναμφίβολα– προτροπές:
Μελετήστε προσεκτικά το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών που βρίσκεται αναρτημένο σε αυτή εδώ την ηλεκτρονική πλατφόρμα – είναι σημαντικό να αποσαφηνίσετε την εσώτερη λογική, τη δομή και τη διάρθρωσή του, να ξέρετε τι σπουδάζετε και να ελέγχετε την πορεία των σπουδών σας. Για ό,τι σχετικό, οι γραμματείς μας βρίσκονται εδώ για να σας κατατοπίσουν, να υποδείξουν, να συνεισφέρουν στην επίλυση των πρακτικών προβλημάτων που αναπόφευκτα ανακύπτουν.
Παρακολουθήστε συστηματικά τις παραδόσεις στις αίθουσες και τα αμφιθέατρα – οι συζητήσεις στα αμφιθέατρα δεν υποκαθίστανται από την προσωπική, μοναχική μελέτη, παρότι και αυτή είναι απολύτως αναγκαία. Οι καθηγητές και οι καθηγήτριες είναι σε αυτά τα θέματα οι θεσμικοί σύμμαχοι και οι επιστημονικοί συνεργάτες σας.
Παράλληλα με τις σπουδές σας, τριγυρίστε και γνωρίστε τα Ιωάννινα (την πόλη και την ενδοχώρα της), παρακολουθήστε τα πολιτισμικά της δρώμενα, τις κοινωνικές της διεργασίες, δεθείτε μαζί της. Και, βέβαια, αναμιχθείτε σε συνεργασίες, σε έρωτες και φιλίες – οι κοινωνικές δεξιότητες και η συναισθηματική ωριμότητα εκτός από την αξία τους αυτή καθεαυτή, συνεισφέρουν πολλαπλά στην επίτευξη και των αμιγώς μορφωτικών μας στόχων.
Με αυτά τα λίγα, σας εύχομαι δημιουργική παραμονή και πορεία στην πόλη και το Πανεπιστήμιό μας!
Χάρης Αθανασιάδης
Πρόεδρος του Τμήματος
